Formiranje uzgojnog oblika krošnje nakon sadnje

Kako trebate da počnete rezidbu sa tek posađenim sadnicama voća? Gdje prikratiti, koje pupoljke ostaviti, kako formirati krošnju? U nastavku ovoga priloga pročitajte detaljna uputstva za formiranje uzgojnog oblik vaza te ćete da steknete jasniju sliku.

Uzgojni oblik – vaza

Glavna karakteristika ovog uzgojnog oblika jest što nema vodilje i sastoji se najčešće od tri skeletne grane koje se ravnomjerno razvijaju, međusobno su na jednakom rastojanju, zaklapaju ugao od 120 stepeni. Ovaj tip krune je dobro osvijetljen, pa su plodovi boljeg kvaliteta a opasnost od bolesti i štetočina je svedena na manju mjeru. Nedostatak ove krune je što je slaba veza skeletnih grana sa stablom, te dolazi do njihovog odlamanja.

Za formiranje uzgojnog oblika vaza koriste se jednogodišnje sadnice sa normalno razvijenim pupoljcima. Poslije sađenja, u proljeće, sadnice se prikrate na 60-90 cm od zemlje, što zavisi od voćne vrste i bujnosti, kao i od mehanizacije koja će se koristiti za obradu zemljišta u redu i mehanizacije za berbu.

U toku vegetacije ispod prikraćenog mjesta razviće se mladari od kojih se odaberu tri koji međusobno zatvaraju ugao od po 120 stepeni i koji su međusobno razmaknuti 10-15 cm po visini na deblu s tim da najviši bude 5-10 cm ispod mjesta gdje je sadnica prekraćena, a najniži 40-60 cm iznad zemlje. Mladare koji se pojave iznad ranije odabranog najvišeg pupoljka treba zakinuti na nekoliko listova, tako da se iznad odabranog mladara formira patrljak kako ne bi došlo do obrazovanja oštrih uglova.

Kada ostavljeni mladari budu dostigli dužinu od 30 cm a svi ostali budu uklonjeni ili povijeni, ove mladare razvodimo pod uglom 45-50 stepeni privezivanjem za kolčiće ili naslon.

Ako se voćke dobro razvijaju, već krajem juna biće dovoljno dugački. Tada se pristupa zelenoj rezidbi radi formiranja prve serije sekundarnih grana, koristeći prijevremene mladare. Prekraćivanje se vrši na oko 50 cm dužine najvišeg mladara, tako da sve grane budu na jednoj visini.

Ispod prikraćenog mjesta izrašće prijevremeni mladari i kada oni dostignu dužinu od 10-15 cm, odaberu se po dva na svakoj osnovnoj grani i to jedan za produžnicu osnovne grane a drugi za prvu seriju sekundarnih grana. Mladari za sekundarne grane treba da se razvijaju sa strane i u polje ali tako da svi rastu u istom pravcu. Ovo prekraćivanje se u prvoj godini razvoja radi kod breskve i jabuke a kod drugih voćnih vrsta samo ako su dovoljno napredovale i ne previše kasno u godini, najkasnije sredina juna da bi stigle da se razgranaju i grane porastu dovoljno da se spreme za zimu.